Open innoveren met wie?
Open innovatie in verschillende contexten
ALLIANTIES
Traditioneel – en met name vanuit de Angelsaksische cultuur – wordt samenwerking tussen bedrijven vooral georganiseerd via (strategische) allianties en in joint ventures. De (R&D) samenwerking is daarbij via formele afspraken en juridische contacten geregeld. In het geval van een Joint Venture is zelfs sprake van een nieuwe juridische entiteit met aandelenparticipatie van de initiatiefnemers.
KETEN
Bij samenwerking in industriële ketens (vroeger werd hierbij gesproken over ‘de bedrijfskolom’ en daarmee ook over ‘verticale samenwerking’) werken toeleveranciers en afnemers / opdrachtgevers samen. Vanaf de jaren ’80 lag het accent daarbij vooral op samenwerking in operations en logistics (‘supply chain management’). Later is er meer en meer aandacht gekomen voor de samenwerking in productontwikkeling en life cycle management. De Brainport Eindhoven regio is een mooi voorbeeld van hoe ketensamenwerking in de loop van de jaren is uitgegroeid tot een complex van relaties.
NETWERKEN
Bij ‘partnerships’ in netwerken gaat de samenwerking verder dan alleen tussen toeleveranciers en opdrachtgevers in dezelfde keten. Meer en meer kunnen (technische) expertise en ervaringen uit andere industrieën of sectoren behulpzaam zijn bij innovatie buiten de eigen omgeving. Bijvoorbeeld toepassingen die in de automotive industrie gemeengoed zijn (bijvoorbeeld flexfoils of printed electronics) kunnen ook worden toegepast in andere domeinen (bijvoorbeeld medical appliances). In dat geval is sprake van ‘horizontale samenwerking’ (tussen verschillende ‘bedrijfskolommen’) naast de verticale variant (zie vorig tabblad). De auto van de toekomst zal een samenwerking worden tussen horizontale en verticale netwerken. Die ontwikkeling is deels al ingezet bij bedrijven als Tesla en Lightyear. Ook in het voorbeeld van Brainport Eindhoven (zie vorige tabblad, laatste figuur) is eigenlijk al sprake van samenwerking in een industrieel netwerk.
ECOSYSTEEM
De ontwikkeling zoals geschetst in de vorige tabbladen – van innovatie binnen de eigen onderneming via (1) formele partnerships, (2) samenwerking in de industriële keten en (3) samenwerking over ketens heen – wordt verder doorgetrokken in ‘innovatie ecosystemen’. Diverse regio’s – zoals ook de Brainport Eindhoven regio – zetten in op maatschappelijke problemen en oplossingen voor de ‘Sustainable Development Goals’ (SDGs). Nieuwe producten en diensten dienen niet alleen waardevol te zijn voor de (eind)gebruiker maar worden ook beoordeeld op hun sociale en maatschappelijke impact en ‘ecologische footprint’. Hierbij spelen ‘shared values’ (Porter) een belangrijke rol. Om duurzaam te innoveren moeten niet alleen bedrijven samenwerken, maar ook andere stakeholders binnen een regio: bedrijven, universiteiten, overheden (triple helix), citizens (quadruple helix) en ‘planet’ vertegenwoordigers (quintible helix).
De diverse ‘helixen’ zijn gevisualiseerd in de onderstaande figuur (Carayannis-Campbell, 2010).
|
Dit is een verplicht veld. |